Yükleniyor
Erişilebilir Alanlar, Bağımsız Yaşamlar
TASARLAYANLAR:
İrem Özdemir, Merve Genç, Mehmet Yönden, İsmail Turan Acer, Canan Çam Yücel (ANKV)
GİRİŞ:
Bağımsızlık insanın en temel ihtiyaçlarından birisidir. Bağımsız olmak, kısıtlamalara takılmamak ve hepsinden öte hiç kimseye bağımlı olmadan hayatımızı devam ettirebilmek şüphesiz ki hepimizin temennileri arasındadır. Bağımsız olmanın çoğu zaman bizim için öneminin farkına varmasak bile bu durum özellikle engelli bireyler için hayati öneme sahiptir. Yaptığımız tasarımlarla engelli bireylerin yaşadığımız kentlerde bağımsız yaşama ve özgürce hareket etme haklarının sağlanması hedeflenmiştir.
Çalışmalarımızın ilk aşamasında görme engelli bireylerin kent içindeki hareketleri esnasında ne gibi güçlüklerle karşılaştıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. STK tasarım ortağı ile yaptığımız görüşmeler, sorun tespitine ilişkin araştırmalarımızı yönlendirerek belli başlı sorun alanlarına ulaşmamızı sağlamıştır. Engelli bireylerin kent içerisindeki kavşaklarda yön tayin etmekte zorlanmaları, yürüyen merdivenlerde merdivenin yönüne karar verememeleri ve aynı şekilde metro istasyonlarında peronda beklerken metronun hangi yönden gelebileceğini bilememeleri bu sorunlara örnek olarak gösterilebilir. Tespit edilen sorunların temeline indiğimizde karşımıza yön tayin etmekte zorlanmaları çıkmıştır ve projemiz kapsamında bu soruna çözüm üretebilmek için ‘Yön’ kavramına odaklanılmıştır.
TASARIM ODAĞI:
Çözüm olarak zeminde kullanılan mevcut uyarıcı yüzey sistemini geliştirerek görme engelli bireylerin bağımsız hareket etmelerinin kolaylaştırılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ‘çok açılı yüzey’ olarak isimlendirdiğimiz yeni bir kılavuz iz sistemi geliştirilmiştir. Yeni kılavuz iz sistemi sayesinde düz devam eden bir yolda ilerleyen görme engelli bireyin yönlenmesi gerektiği yere 90 derecede yerleştirilen hissedilebilir kılavuz iz yerine daha önceden 45 derece ile yönlenme sağlayacak yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yaklaşım STK tasarım ortağı ile görüşülmüş ve faydalı olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu görüşmeler sayesinde tasarım ekibimiz, mevcut uyarıcı zemin sisteminin nasıl işlediğini ve yaygın kullanılan baston tekniklerini de öğrenmiştir. Bu sayede, geliştirdiğimiz çok açılı yüzey de kullanılarak belirli kamusal alanlarda yönlenmeyi kolaylaştıracak düzenleme önerileri geliştirilmiştir.
Projenin ilerleyen sürecinde dersten sorumlu öğretim elemanları ile yapılan görüşmeler sonucunda çözüm önerisi geliştirebilmek için kent içindeki tüm yayaların dolayısıyla da tüm görme engelli bireylerin en çok güçlük çektiği yerlere odaklanılmasına karar verilmiştir. Kaldırım düzenlemeleri bunlardan biridir ve bu konuda araştırmalar yapılarak bilgi sahibi olunmuştur. Ülkemizde, özellikle İstanbul’da kaldırım düzenlemelerinin bir standart üzerinden ilerlemediği tespiti STK tasarım ortağı tarafından da teyit edilmiştir. Kaldırımlarda bulunan ‘sarı çizgiler’ olarak ifade edilen uyarıcı yüzeylerin ülkemizde ne yazık ki etraflarındaki engeller nedeniyle işlevini yerine getiremediği görülmüştür. Normal şartlarda görme engelli bireyin uyarıcı yüzey üzerinde ve bastonu ile hareket etmesi gerekirken ülkemizde görme engelli bireylerin gerek yanlış kaldırım düzenlemeleri gerekse karşılarına çıkan engeller neticesinde uyarıcı yüzeyin kenarından takip ederek hareket etmek zorunda kaldıkları öğrenilmiştir.
Bunlara ek olarak görme engelli bireylerin kent içerisindeki hareketlerini kolaylaştırabilecek ve ayrıca geliştirilmiş olan yönlendirme sistemine entegre edilebilecek teknolojik bir modülünün olabileceği düşünülmüştür. Bu amaçla geliştirilmesi önerilen ‘bilgilendirme butonu’, engelli bireylerin ve aynı zamanda herhangi bir engeli bulunmayan ancak bir mekânı arayan bireylere destek sağlayacaktır. Kullanıcı butona basıp nereye ulaşmak istediğini söylediğinde sistem sesli olarak algılamakta ve içerisindeki yazılım vasıtasıyla hesaplayarak kullanıcıya gerekli bilgiyi sunup yönlendirebilmektedir. Sistemin amacı, özellikle görme engelli bireylerin kent içindeki bağımsız hareketleri sırasında zorluklarla karşılaştıklarında bir destek mekanizmasının oluşturulmasıdır. Bu cihazlar kentlerin belirli noktalarında ve özellikle toplu taşıma araçlarının duraklarında yer alacaktır. Bu sayede tüm insanların kullanabileceği bir mekânsal yardım sistemi oluşmuş olacaktır.
SONUÇ:
Bağımsız hareket kapsamında yürüttüğümüz proje çalışmasında, sistem ne kadar iyi olsa bile temelde yer alan sorunların yanlış uygulamalar ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Projemiz kapsamında görme engelli bireylere yönelik olarak kamusal mekânlar ve kent içi sistemlerde kullanılabilecek örnek düzenlemelerin oluşturulması yoluna gidilmiştir. Uyarıcı yönlendirme ve butonlu bilgilendirme sistemimize ek olarak “Görme Engelli Bireyler İçin Standartlar Kılavuzu” isimli bir kılavuz doküman da projemizin diğer bir çıktısı olarak geliştirilmiştir.
İrem Özdemir, Merve Genç, Mehmet Yönden, İsmail Turan Acer, Canan Çam Yücel (ANKV)
GİRİŞ:
Bağımsızlık insanın en temel ihtiyaçlarından birisidir. Bağımsız olmak, kısıtlamalara takılmamak ve hepsinden öte hiç kimseye bağımlı olmadan hayatımızı devam ettirebilmek şüphesiz ki hepimizin temennileri arasındadır. Bağımsız olmanın çoğu zaman bizim için öneminin farkına varmasak bile bu durum özellikle engelli bireyler için hayati öneme sahiptir. Yaptığımız tasarımlarla engelli bireylerin yaşadığımız kentlerde bağımsız yaşama ve özgürce hareket etme haklarının sağlanması hedeflenmiştir.
Çalışmalarımızın ilk aşamasında görme engelli bireylerin kent içindeki hareketleri esnasında ne gibi güçlüklerle karşılaştıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. STK tasarım ortağı ile yaptığımız görüşmeler, sorun tespitine ilişkin araştırmalarımızı yönlendirerek belli başlı sorun alanlarına ulaşmamızı sağlamıştır. Engelli bireylerin kent içerisindeki kavşaklarda yön tayin etmekte zorlanmaları, yürüyen merdivenlerde merdivenin yönüne karar verememeleri ve aynı şekilde metro istasyonlarında peronda beklerken metronun hangi yönden gelebileceğini bilememeleri bu sorunlara örnek olarak gösterilebilir. Tespit edilen sorunların temeline indiğimizde karşımıza yön tayin etmekte zorlanmaları çıkmıştır ve projemiz kapsamında bu soruna çözüm üretebilmek için ‘Yön’ kavramına odaklanılmıştır.
TASARIM ODAĞI:
Çözüm olarak zeminde kullanılan mevcut uyarıcı yüzey sistemini geliştirerek görme engelli bireylerin bağımsız hareket etmelerinin kolaylaştırılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ‘çok açılı yüzey’ olarak isimlendirdiğimiz yeni bir kılavuz iz sistemi geliştirilmiştir. Yeni kılavuz iz sistemi sayesinde düz devam eden bir yolda ilerleyen görme engelli bireyin yönlenmesi gerektiği yere 90 derecede yerleştirilen hissedilebilir kılavuz iz yerine daha önceden 45 derece ile yönlenme sağlayacak yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yaklaşım STK tasarım ortağı ile görüşülmüş ve faydalı olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu görüşmeler sayesinde tasarım ekibimiz, mevcut uyarıcı zemin sisteminin nasıl işlediğini ve yaygın kullanılan baston tekniklerini de öğrenmiştir. Bu sayede, geliştirdiğimiz çok açılı yüzey de kullanılarak belirli kamusal alanlarda yönlenmeyi kolaylaştıracak düzenleme önerileri geliştirilmiştir.
Projenin ilerleyen sürecinde dersten sorumlu öğretim elemanları ile yapılan görüşmeler sonucunda çözüm önerisi geliştirebilmek için kent içindeki tüm yayaların dolayısıyla da tüm görme engelli bireylerin en çok güçlük çektiği yerlere odaklanılmasına karar verilmiştir. Kaldırım düzenlemeleri bunlardan biridir ve bu konuda araştırmalar yapılarak bilgi sahibi olunmuştur. Ülkemizde, özellikle İstanbul’da kaldırım düzenlemelerinin bir standart üzerinden ilerlemediği tespiti STK tasarım ortağı tarafından da teyit edilmiştir. Kaldırımlarda bulunan ‘sarı çizgiler’ olarak ifade edilen uyarıcı yüzeylerin ülkemizde ne yazık ki etraflarındaki engeller nedeniyle işlevini yerine getiremediği görülmüştür. Normal şartlarda görme engelli bireyin uyarıcı yüzey üzerinde ve bastonu ile hareket etmesi gerekirken ülkemizde görme engelli bireylerin gerek yanlış kaldırım düzenlemeleri gerekse karşılarına çıkan engeller neticesinde uyarıcı yüzeyin kenarından takip ederek hareket etmek zorunda kaldıkları öğrenilmiştir.
Bunlara ek olarak görme engelli bireylerin kent içerisindeki hareketlerini kolaylaştırabilecek ve ayrıca geliştirilmiş olan yönlendirme sistemine entegre edilebilecek teknolojik bir modülünün olabileceği düşünülmüştür. Bu amaçla geliştirilmesi önerilen ‘bilgilendirme butonu’, engelli bireylerin ve aynı zamanda herhangi bir engeli bulunmayan ancak bir mekânı arayan bireylere destek sağlayacaktır. Kullanıcı butona basıp nereye ulaşmak istediğini söylediğinde sistem sesli olarak algılamakta ve içerisindeki yazılım vasıtasıyla hesaplayarak kullanıcıya gerekli bilgiyi sunup yönlendirebilmektedir. Sistemin amacı, özellikle görme engelli bireylerin kent içindeki bağımsız hareketleri sırasında zorluklarla karşılaştıklarında bir destek mekanizmasının oluşturulmasıdır. Bu cihazlar kentlerin belirli noktalarında ve özellikle toplu taşıma araçlarının duraklarında yer alacaktır. Bu sayede tüm insanların kullanabileceği bir mekânsal yardım sistemi oluşmuş olacaktır.
SONUÇ:
Bağımsız hareket kapsamında yürüttüğümüz proje çalışmasında, sistem ne kadar iyi olsa bile temelde yer alan sorunların yanlış uygulamalar ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Projemiz kapsamında görme engelli bireylere yönelik olarak kamusal mekânlar ve kent içi sistemlerde kullanılabilecek örnek düzenlemelerin oluşturulması yoluna gidilmiştir. Uyarıcı yönlendirme ve butonlu bilgilendirme sistemimize ek olarak “Görme Engelli Bireyler İçin Standartlar Kılavuzu” isimli bir kılavuz doküman da projemizin diğer bir çıktısı olarak geliştirilmiştir.
Yorum yapmak için lütfen giriş yapınız